Gebelik, bir kadının hayatında yaşayabileceği en özel duygulardan biridir. 40 haftalık macera, hem gebe hem de bebek için pek çok değişimin yaşandığı, doğumla birlikte tarifsiz duygularla taçlanan mutlu bir zaman dilimini kapsar. Bu süreç içerisinde tıpkı kalp atışları gibi inişli çıkışlı seyreden gebelik haftaları birbirini kovalarken, bebeğin hareketleri kendini hissettirmeye başlaması, anne adaylarının içlerindeki varlığa daha doğmadan gönülden bağlanmasını sağlar.

Bebek Gelişimi ve Anne Karnındaki Bebeğin Hareketleri

Gebeliğin başlaması ile birlikte embriyo, zaman içerisinde fetüs olarak rahimde gelişmeye başlar. Sindirim, dolaşım ve solunum sistemleri, organları, kulakları, burnu ve gözleri gelişerek büyümeye devam eder. Bebek 7. haftadan itibaren amniyon sıvısı içerisinde hareket etmeye başlar. Ancak gebeler, bebeğin bu kontrolsüz hareketlerini hissedemez.

1. Trimester olarak adlandırılan gebeliğin ilk 12 haftası geride kaldığında, bebeğin tüm önemli organları ve uzuvları oluşmuştur. Yine bu dönemde bebek tekmeleme ve gerinme hareketlerini yapıyor olsa da gebe tarafından henüz hissedilmez. Ancak doktor muayenelerinde hekimin ultrasonla anne karnına yaptığı sistemsel hareketler ile bebek amniyo sıvısı içerisinde, refleks olarak adeta kukla misali hoplayarak görüntü verir. 18. gebelik haftasıyla birlikte bebek, bugüne kadar kontrolsüz yaptığı bacaklarını itme, bükme ve tekme gibi hareketleri keşfetmeye ve isteyerek yapmaya başlar.

18. Gebelik Haftasında Bebeğin Hareketleri Hissedilir?

“Gebelikte bebeğin hareketleri ne zaman hissedilir?” sorusuna en güzel yanıtı, bebek 18. haftadan itibaren verir. İlk gebeliği yaşayan anne adayları bebeğin hareketlerini genellikle 18-24 hafta aralığında hisseder. Çoğunlukla bu hareketleri tam tanımlayamaz. Kimi zaman pır pır kanat çırpması, kimi zaman da kramp veya gaz gibi hisseder. Ama aslında, karnının içerisindeki bebeği “ben buradayım” dercesine hareketlenmeye başlamıştır. Gebenin yüreği ilk hareketlenmeyle birlikte heyecanla çarpar. Çünkü artık içerisindeki varlık, annesine kendini hissettirmeye başlamıştır.

Anne & Baba Bebeğine Bağlanmaya Başlar

Anne karnındaki bebek, içeride bir canlı olduğunu hissettirmeye ve hareketlenmeye başlayınca, gebe de günden güne bebeğine bağlanmaya başlar. Baba da, annenin karnını okşayarak veya bebeğiyle konuşarak iletişime geçer. Böylelikle ailenin yeni üyesini bekleyen anne-baba ve bebek arasında güçlü bir bağın temelleri atılmış olur.

Bebek Günde Kaç Kez Hareket Eder?

Hamile anne, bebek hareketlerini gelişim haftalarına göre farklı hisseder. İlk 18-24 haftaya kadar bebeğin hareket ettiği net olarak anlaşılmasa da, 24. Haftadan sonra gebenin karnından gelen kıpırtılar sayesinde bebeğin 24 saat içerisinde ne kadar hareket ettiği anlaşılabilir. 32. Haftaya kadar bebeğin hareketleri artarak devam eder. Hatta son haftalara doğru annenin karnına bakıldığında bebeğin balık gibi süzülme hareketi veya kollarını, ayaklarını dayamaları görülebilir.

Bir gebe için bebeğin hareketlerine kulak kesilmek önemlidir. 1-2 saat içerisinde en az 10 hareketin alınması gerekmektedir. Bu hissedilen hareketler bebeğin sağlıklı olduğunun göstergesidir.

Anne karnındaki bebeğin hareketlerini daha iyi anlayabilmek için bazı yöntemler denenebilir. Gebe sakince uzanarak sağa veya sola doğru dönebilir, bebeğiyle iletişime geçmek için onunla konuşabilir, karnını okşayabilir, hafif bir yemek yiyebilir veya müzik dinleyebilir. Bu yöntemlere rağmen 1-2 saat içerisinde 10 hareket sayılamıyor ise, bir ihtimal bebeğin uyuduğu düşünülebilir. Yine de sürenin uzaması durumunda hekimle iletişime geçilerek bebek hareketlerinin ne kadar süredir olmadığı anlatılarak gerekirse muayeneye gidilmelidir. Bebeğin sağlığı söz konusu olduğunda her adım düşünülmeli ve hiçbir detay atlanmamalıdır. Çünkü uzun süreli hareketsizlik bebekle ilgili bir sorunun habercisi olabilir.

Gebe Yorulunca Bebek Hareketsiz, Gebe Dinlenince Bebek Hareketli Olur   

Bebekler, günün bir kısmını uyuyarak geçirir. Anne adaylarının gün içerisindeki performansları da bebeğin hareketlerini etkiler. Gebenin işe gitmesi, uzun süre efor gerektiren hareketler yapması, ev işleriyle uğraşması veya yürüyüşe çıkması gibi nedenler bebeğin hareketini genellikle azaltır.

Hal böyle olunca anneler “bebeğim bütün gün hareket etmedi” diye endişelenmeye başlar. Ne zaman ki anne günün yorgunluğunu atmak üzere sakin bir pozisyona geçer veya uzanır, işte o zaman yeniden bebek hareketlenmeye başlar.

Gebeliğin Son Aylarında Bebeğin Hareket Alanı Azalır

Anne karnındaki bebeğin hareketleri 32. haftaya kadar artarak devam eder. 32. haftadan sonra gebeliğin 8. ayı itibariyle gelişimini hızlı bir biçimde devam ettiren bebeğin, kilosu ve boyu iyice artığı için hareket alanı azalır. Bebek bulunduğu alana sıkışıverir. Kollarını uzatırken veya ayaklarıyla tekme atarken bazen istemeden de olsa annesinin canını acıtabilir.

Bebek Hareketlerinde Azalma Dikkatle İzlenmelidir

Gebeliğe bağlı annede yüksek tansiyon (preeklampsi), gebelik şekeri, gebelik kolestazı gibi hastalıklar gelişebilir, kanamalar görülebilir, kasılmalar olabilir. Bebekte ise, oksijenin azalması, kalp atım hızında düşme, amniyon sıvısında azalma veya kordon dolanmaları görülebilir. Bu tip durumlar bebeğin hareketlerini azaltır. İstenmeyen olumsuz sonuçların yaşanmaması için bebeğin hareketleri saatlik kontrol edilmeli, aylık hekim muayeneleri ihmal edilmemeli ve tedbirli davranılarak hekimle sürekli iletişim halinde olunmalıdır.

Diğer yazılar; Gebelikte ödem nasıl önlenir?, Gebelikte sırt ağrısı neden olur?, Gebelikte yatış pozisyonları?, Gebelikte bebeğe geçen enfeksiyonlar, Gebelikte kegel egzersizinin önemi, gebeliğin son haftalarında yapılması gereken en önemli 10 altın kural