Bebekler, annelerinin karnındaki gelişimleri sırasında 7. aydan itibaren uyumaya başlarlar, neredeyse günün çoğunu uyuyarak geçirirler, hatta rüya bile görürler. Doğduktan sonra da ortalama bir yaşlarına kadar uykuda geçirdikleri süreler oldukça uzundur. Bebeklere uyku eğitimi nasıl verilir?

Bebeklere Uyku Eğitimi

Bebekler yeni doğduklarında günün yaklaşık 18 saatini uyuyarak geçirirler. Geri kalan zamanlarını da emzirme, bakım, gaz çıkartma gibi günlük rutinler ile tamamlarlar. Yeni hayatlarına alışma döneminin ardından ise yavaş yavaş daha az uyumaya ve hayatın içerisinde daha fazla yer almaya başlarlar. Bebekler gece ile gündüz ayırımını bilmezler ama anne karnındayken bu farkı hissederler. Bu hissiyat annenin günlük hareketleri ile birlikte, organlarının ve kalp ritminin gece ile gündüz arasında çalışma, hareket ve hızı ile ilgilidir. Yani gündüzleri duydukları sesin geceleri azalmasıyla bir farklılık olduğunu anlarlar. Doğduktan sonra da annesi ve babasıyla iyi bağ kuran, huzurlu olan, karnı doyan, gazı çıkartılan, altı değiştirilen, banyo ve masaj yaptırılan bebekler rahatlıkla uykuya geçebilirler. Çünkü bebekler kendi kendilerini uyutma kapasitesine sahiptirler. Fakat yukarıda saydığımız herhangi bir adımın eksik ilerlemesi bebeğin huzursuzlanmasına ve uykuya geçişine engel olacaktır.

Büyüme Hormonu Uykuda Salgılanır

Büyüklerimizin bizlere mırıldandığı “uyusun da büyüsün” ninnisinde söyledikleri gibi büyüme hormonu geceleri uyku sırasında salgılanır. O nedenle yaşamak ve büyümek için büyük öneme sahip olan uykunun hem bebeğin gelişiminde hem de ev içi düzeninin oturtulmasında yeri ayrıdır.

Peki uyku eğitimi bebeğe ne zaman verilmelidir? Bu konuda farklı görüşler ve yaklaşımlar olsa da ek gıdaya geçen ve 6. ayına giren bebeklere uyku eğitimi verilmeye başlanılabilir. Altı aydan küçük bebeklerde ise bu sürecin denenmesi çok önerilmez. Çünkü minik bebekler ilk dönemlerde sık sık emzirme için uyandıklarından ve annelerine ihtiyaç duyduklarından uyku eğitimi için uygun değildirler.

Uyku Eğitimi Nasıl Verilmelidir?

Bebeklerde uyku eğitimi kolay bir süreç değildir. Öncelikle uyku eğitimine başlayacak ailenin karşılaşacakları zorlukları baştan kabul yoluna giderek pes etmemesi gerekir. Alışkanlıklar 21 gün kuralına göre işler. Yani 21 gün tekrarlanan aynı hareketler alışkanlığa dönüşür. Bu durum bebekler için de geçerlidir. 21 gün tekrarlanan uyku eğitiminin sonucunda uyku düzeni sağlanmış olur. Uyku eğitimine karar veren aileler için en önemli şey kararlı bir duruş sergilemektir. Çünkü bu zamana kadar belli alışkanlıklara sahip olan bebekleri yeni bir sisteme dahil etmek kolay değildir. Siz uyku düzeni için bir şeylere çabalarken bebeğiniz de sabote etmek için elinden geleni yapacaktır. Uzun süreli ağlamalar, iç çekmeler, ağlamaktan kızarmalar, kucak istemeler, öfkeli hareketler sinirlerinizi bozmasın ve yelkenlerin suya inmesine neden olmasın. Çünkü bu süreçte atılacak bir geri adım sizi başa döndürecek ve emeklerinizi boşa çıkaracaktır.

Uyku Eğitiminde Co-sleep yöntemi

Co-Sleep yöntemde amaç, bebeğin kendi kendine uykuya geçmesine yardımcı olmaktır.

Uyku eğitiminde alışkanlığın kazandırılması için 21 gün izlenecek yol;

Günlük uyku öncesi uyku rutini tamamlanır
Bebeğin odası önceden havalandırılarak, oda ısısı 22-24° derecelere getirilir. Loş bir ışık açılır ve bebeğin rahatlaması sağlanır.
Uyku eğitimini aileden verecek kişi belirlenir ve her gece aynı kişi bu adımları izler.
Bebek yatağına konur ve anne bir sandalye alarak yatağın kenarına oturur.
Ailenin bebeğine sağladığı güvenli ortam uyku eğitimini kolaylaştırır. Anne şşşşşş sesleri ile bebeğin güvende olduğunu hissettirmeye çalışır.
Bebek kıpırdanıp dönerek hareket etse de anne konuşmadan, elini bebeğine değdirmeden sessizce sadece şşşşş sesi ile varlığını hissettirir.
Bu süreçte bebek huzursuz ve ağlamaklı ise motive edici sözler söylemeli ve teşvik edilmelidir. Bebeğe travma yaşatabilecek “yapamıyorsun, beceremedin” gibi söylemlerden ve bağırmaktan kaçınılmalıdır.
Bebek gözlerini kapatıp uykuya daldığında anne odadan çıkar ve kapıdan bebeğini gözlemler.
İlk bir hafta aynı şekilde devam edilir. Bir haftanın sonunda bebek yatağa yatırıldıktan sonra anne kapıya yakın bir yere oturur ve telkinlerine buradan devam eder. Bebek ağlamaya başlarsa yanına giderek eliyle küçük dokunuşlar yaparken şşşşşş sesi çıkartarak bebeği sakinleştirir ve eski yerine oturur.

Uzun uğraşlar verilerek tamamlanan 21 günlük uyku eğitiminin sonunda bebeğiniz artık uyku rutinini benimsemiş ve kendi kendini uyutmayı öğrenmiştir.

Uyku Eğitiminin Bir Parçası Uyku Rutini

Düzenli bir uyku rutini için anne ile birlikte bebeğin bakımına yardımcı olan kişilerin de aynı şekilde davranarak bu ritüeli uygulaması gerekir.

Uyku öncesi uygulanacak adımlar ile oluşturulacak uyku rutini, uyku eğitimini olumlu anlamda etkileyecektir. Lohusa Koçu ve Yenidoğan Uzmanı Sahure Yalçın uyku rutini oluşturmak için yapılması gerekenleri şöyle sıralıyor.

Emzirmek

Annesini güzel emen bebeğin karnı doyar ve uyku sürecine daha kolay adapte olur. O nedenle bebeğinizin uyku öncesi doyduğundan emin olun.

Gazını Çıkarmak

Emzirme sonrası bebeğin gazı mutlaka çıkartılmalıdır. Gaz çıkartma sesi duyulmalıdır. Emzirme sırasında bebeğiniz uyuyor olsa dahi gaz çıkartılma işlemi yapılmalıdır. Gazı çıkamayan bebek rahatlayamadığı için kısa bir süre sonra huzursuzlanacak ve uyanacaktır.

Banyo Yaptırmak

Beslenmeden yaklaşık bir saat sonra banyo yaptırmak bebeği rahatlatacaktır. Banyo bebek açken veya tokken yapılmamalıdır. Aksi taktirde bebek açken huzursuzlanabilir, tokken de kusabilir.

Bebek Bakımı

Emzirme ve banyo sonrası bebeğin altının değiştirilmesi, bebeği sıkmayacak şekilde bezinin bağlanması, rahat uyku tulumlarının giydirilmesi bebeği uykuya hazırlar.