Çocuklarda Ateş

Çocuklar ateşlendiğinde ve güçten düştüklerinde anne babalar çocuklarının sağlık durumuyla ilgili endişelenmeye başlar. Peki ateş nedir?, yüksek ateş neyi ifade eder? çocuklarda ateş ne zaman tehlikelidir?

Ateş Nedir?

Ateş vücudun enfeksiyonlara karşı verdiği doğal bir yanıttır. Vücut bir enfeksiyon ile karşılaştığında bağışıklık sistemi virüslerle savaşabilmek için ateş yanıtını verir. Yani ateş aslında vücudun sağlıklı bir tepki verdiğinin göstergesidir.

Çocuklarda Ateş Göstergesi

Normal vücut ısısı 36.5 – 37 derecedir. Ateş yükseldiğinde bağışıklık sistemi savaşmak için harekete geçer. Ateş derecesi 38’e kadar normaldir. Ancak çocuklarda ateş 38 derecenin üzerine çıktığında ateşe neden olan hastalıklar hekim tarafından araştırılmalı ve gerekirse tedavi uygulanmalıdır.

Ateş gün içerisinde vücutta farklı derecelerde seyredebilir. Çocuğun bulunduğu ortamın sıcaklığı, çocuğun üzerinde kalın giysilerinin bulunması da çocuğun ateşinin normalden yüksek olmasına neden olabilir. Çocuklar böyle durumlarda oda ısısı düşürülüp üzerindeki kıyafetler azaltılarak gözlemlenmelidir. Çocukta ateş uygun ortam ve giyime rağmen halen yüksek seyrediyorsa bu hastalık kaynaklı ateş olarak kabul edilmelidir.

Çocuklarda Ateş Belirtileri Nelerdir?

Çocuklarda ateş genellikle kendini halsizlik ve bitkinlikle gösterir. Gündelik hayatlarında oldukça hareketli olan çocuklar ateşleri yükseldiğinde bir kenara kıvrılıp hareketsizce yatma gereği duyarlar. Yüzde solgunluk, iştahta azalma, huysuzluk, baş ağrısı, vücutta görülen eklem ağrıları da çocuklarda görülen diğer ateş belirtilerindendir.

Çocuklarda Ateş Ölçme

Günümüz teknolojisinde ateş ölümü civalı manuel dereceler yerine dijital ateş ölçerlerle yapılmaktadır. Çocukların ateşi koltuk altı, kulak, alın, ağız içinden bir süre bekletilerek ölçülür. Bebeklerde ise makattan ateş ölçümü daha iyi sonuç verir.

Çocuklarda Ateş İçin Ne Zaman Doktora Gidilmeli?

Çocuklarda 2-3 günden fazla süren ateşe dirençli ateş denir. 38 derece ve üzeri sık sık yükselen dirençli ateşle birlikte çocukta başka şikayetler de varsa enfeksiyonlardan veya başka hastalıklardan şüphelenilebilir.

Çocuk hekimine ateşle birlikte halsizlik, baş ağrısı, huzursuzluk, nefes alamama, eklemlerde ağrı veya şişlik, nörolojik olarak bilinç bulanıklığı gibi belirtiler varsa beklenmeden mutlaka götürülmelidir. 3 günden fazla süren dirençli ateş önemli hastalıkların göstergesi olabilir ve müdahale edilmelidir.

Ateş Ne Zaman Tehlikelidir?

Bebeklerde ve çocuklarda görülen ateş vücudun hastalıklara karşı koruma mekanizması olduğu için belli bir dereceye kadar normal kabul edilir. Ancak ateş 38 derecenin üzerinde ve ateşle birlikte vücut kasılmaları nöbet şeklinde oluyorsa çocuğun havale geçirdiği düşünülebilir. Havale 6 ay ile 6 yaş aralığındaki çocuklarda enfeksiyonlar nedeniyle yükselen yüksek ateş sonrası görülebilir.

Kasılma nöbetlerinin de eşlik ettiği yüksek ateş durumunda çocuk en yakın sağlık kuruluşuna götürülerek detaylı muayene ve tetkiklerden geçirilmelidir. Çocuğun havale geçirmesi endişe verici bir durum olsa da zamanında ve doğru müdahale ile her zaman tehlikeli olmayabilir.

Çocuklarda Ateşe Neden Olan Hastalıklar

Çocuklarda ateşe bakteriyal veya viral enfeksiyonlar neden olur. Ateşli hastalıkları nezle, grip, farenjit, sinüzit, idrar yolu enfeksiyonları, bağırsak enfeksiyonları, ishal, orta kulak iltihabı, bademcik iltihaplanması, zatürre ve menenjit gibi hastalıklar yapabilir. Ancak ateş lösemi, lenfoma gibi daha ciddi hastalıklarında belirtisi olabilir. Geçmeyen ateş hekim tarafından ileri tetkiklerle sorgulanmalıdır.

Çocuklarda Ateş Nasıl Düşürülür?

Hekimin önerisiyle ateş düşürücü kullanmak
Burun tıkalı ise serum fizyolojik ile burnu açıp nefes almalı kolaylaştırmak
Çocuğa ılık duş aldırmak
Bol bol su içirmek
Çocuğun bulunduğu odanın ısısını düşürmek
Çok kalın kıyafetleri çıkartarak daha ince giysiler giydirmek
İştahı yerindeyse sağlıklı besleyerek gücünü kazanmasını sağlamak

Ateşli Çocuklarda Yapılan Yanlışlar

1. Soğuk ve sirkeli su uygulaması

Soğuk uygulama ateşli çocuklarda en sık yapılan uygulamalardan biridir. Vücuttaki ateş yüksekken birden soğuk veya buzlu su ile ateşin düşürülmeye çalışılması, ani vücut ısısı kaybı ile çocuğun hipotermiye girmesine ve hayati tehlike ile karşı karşıya kalmasına neden olabilir. Soğuk uygulamanın ardından ateş aniden yeniden yükselebilir. Sirkeli su da vücut için tehlikeli bir uygulamadır. Sirkeli su ilk etapta ateşi düşürüyor gibi görünse de sirke vücuttaki damarları önce daraltıp sonra aniden genişleterek ateşi daha da yükseltebilir.

2. Ateş düşürücüler

Bazı aileler çocuklarının ateşi 37-37:5 olduğunda bile hemen ateş düşürücü ilaç verirler. Ancak ateş vücudun savunma mekanizmasıdır ve enfeksiyonlara karşı mücadele etmek için yükselir. Ateş düşürücülerin sık aralıklarla kullanımı ateşi baskılayarak vücudun kendi savaşını vermesine engel olur.
Ayrıca ilaçların vücutta zararlı etkileri de görülebilir. Bu süreçte hekimle iletişimde olunmalı ve hekimin onayıyle çocuklara ateş düşürücü verilmelidir.

3. Antibiyotik kullanımı

Çocuklarda ateş genellikle viral enfeksiyonlardan kaynaklanmaktadır. Viral enfeksiyonlarda antibiyotik etkisizdir. Bakteri kaynaklı hastalıklarda antibiyotik kullanılmalıdır. O nedenle hekime danışmadan hiçbir çeşit antibiyotik çocuğa gereksiz yere içirilmemelidir.