Bebek bakımı her ne kadar annelerin ve büyükannelerin sorumluluğunda gibi görünse de babalar da bebeklerinin bakımından en az onlar kadar sorumludur. Doğumla birlikte anneler annelik heyecanını yaşarken, babalar da babalık heyecanıyla birlikte bebeklerine nasıl bakacağı konusunda heyecanlanabilir, panikleyebilir veya beceremeyeceğini düşünebilir. Tabii çocukluğumuzdan itibaren büyütülme sürçlerinde bebeğin bakımını hep kadınların üstlenmelere şahitlik etmemiz ve erkeklere bu konuda çok da fırsat tanımamamız bu düşüncelerin bir nedeni olabilir.
Yalnız Ebeveynlik Değil Eşit Ebeveynlik
Yenidoğan bebek bakım süreçlerinde yalnız bırakılan annenin üzerine yüklenen sorumluluklar oldukça yıpratıcı sonuçlar doğurabilir. Yalnız ebeveynlik değil eşit ebeveynlik bakış açısıyla babalar en az anneler kadar eşit derecede sorumluluk alarak bebek bakımına dahil olmalıdır. Bu sayede eşler birbirine yardımcı olarak daha kısa sürede bebek bakımının inceliklerini öğrenebilir. Böylelikle yenidoğan dönemini daha koordine geçirerek çekirdek aile düzenlerine kolaylıkla adapte olabilirler.
Sevindirici olan son yıllarda yaygınlaşarak artan gebelik sürecinde çiftlerin bebek bakım eğitimlerine katılmaları ve bebek bakımıyla ilgili ortak bir bilinç geliştirmeye çalışmalarıdır. Eğitim alamayan babalara da okudukları yayınlar, aile büyüklerinin bebek bakımı konusunda vereceği önemli bilgiler doğum sonrasında büyük bir destek sağlayacaktır.
Doğum sonrasında babanın bebek bakımında aktif olması anneye de büyük destek sağlayacaktır. Annelerin ilk haftalarda vücutlarındaki hormonel değişikliklerin yanı sıra, uykusuzluk, yorgunluk, beslenme düzensizlikleri, strese ve emzirme kaygıları yaşamaları psikolojilerini olumsuz etkileyebilir. Özellikle İlk 40 gün lohusa sendromuna girebilir. Tüm bunlar düşünüldüğünde babaların bebek doğumdan itibaren bebek bakımında aktif rol almaları önemlidir.
Baba Adaylarının Bebekle İlk Bağı Anne Karnında Başlar
Baba adaylarının eşlerinin gebeliğinden itibaren bebeklerine olan ilgisi değerlidir. Eşinin göbeğini okşayarak bebeğiyle konuşması, ona güzel sözler söylemesi çok kıymetlidir. Anne karnındaki bebek de babasının ona davranışlarına karşılık kımıldanarak tepki verecektir. İşte babayla bebek arasındaki ilk bağ bu sayede kurulmuş olur.
Bebekle Babanın İlk Buluşması
Bir baba için bebeği doğduğundaki ilk karşılaşma çok özeldir. Büyük bir heyecan yaşanır. Hele hemşire bebeği babanın kucağına verdiği o an farklı duygular hissedilir. 9 ay özlemle, heyecanla ve büyük bir merakla beklediği bebeği artık kucağında. Kime benziyor? Nasıl kokuyor? Ne kadar da küçük? Nasıl tutacağım? Nasıl büyüteceğim? gibi birçok düşünceye kapılabilirler. Ama günler ilerledikçe babalık duygusu ile bebeğini koruyup kollayan, güvende hissettiren, güçlü bir bağ kuran ve bebeğine en iyi şekilde bakacağına inanan ebeveynler haline gelirler. Unutulmamalıdır ki bebekler için babalar güvenin sembolüdür. Bebekler babalarını bir dağ gibi güçlü ve güvenilir görürler.
Bebek Bakımını Babalar Yapabilir Mi?
Babaların da bebeğin bakımını yapabileceği fikri son yıllarda giderek pratik uygulamalar arasında yerini almaya başladı. Bu bakım sadece annenin üzerindeki yükü azaltmaya yönelik bir yardımdan ibaret değil artık. Bebek bakımı, bebeğiyle bütünleşmek, bebeğini daha iyi tanıyabilmek, bebeğin verdiği tepkileri anlayabilmek ve en önemlisi bebekle güçlü bir bağ kurulmasını sağlamak için babaların istekle ve sevgiyle yaptığı bir rutine doğru evrildi.
Bir Baba Olarak Bebeğime En Az Eşim Kadar İyi Bakım Verebilirim
Bir baba emzirme dışında en az anne kadar bebeğinin bakımlarını güzel ve özenli bir şekilde yapabilir. Tamam kabul etmeliyiz ki başlarda bazı konularda zorlanabilir. Yapamayacağım, beceremeyeceğim gibi düşünebilir. Bu düşünceler o kadar doğaldır ki ilk bebeği olan anne ve babaların hemen hepsi aynı şeyleri yaşar ve aynı yollardan geçerler. Burada önemli olan babanın kendine güvenmesidir. Bebek bakımı sırasında bebeğiyle yaşayacağı keyifli deneyimlere odaklanmasıdır. İşte o zaman zorluk gibi algılamaktan ziyade bebeğiyle olmanın kendisine verdiği büyük hazla kolaylıkla bakımlarını yapacaktır.
Babayla Bebeğin Ten Tene Teması
Bebekle babanın anne karnında kurdukları ilk bağ sonrası kavuşmaları ve bebek bakımı ile birlikte babayla bebeğin ten tene temas vakit geçirmesi çok kıymetlidir.
Babanın bebeğini sık sık kucağına alması, okşaması, gözlerine bakarak güzel sözler söylemesi en önemlisi de ten tene temas denilen bebeğin teniyle babanın teninin buluşması ileriki yıllara güçlü bir bağ ve sevgiyle ilerlemelerine destek olacaktır.
Babalar Bebek Bakımında Nelere Dikkat Etmeli?
Bebek bakımının bazı aşamalarında babalar daha aktif rol alabilir. Özellikle bebeğin güvenle tutulması, taşınması, yıkanma aşamaları gibi bakım süreçlerinde babalara daha fazla iş düşer.
Yazının ana fikrinden yola çıkarsak bebekle babanın olabildiğince birlikte vakit geçirmeleri ve bir şeyler paylaşarak bakımlarını üstlenmeleri aralarındaki bağı daha da güçlendirecektir.
Babalar başlarda önyargı ile baktıkları bebek bakımını gün geçtikçe sevecek ve bir süre sonra bebeklerinin bakımlarını gönüllü olarak yapmayı isteyeceklerdir.
Alt değiştirme
Bir baba en az anne kadar iyi bebeğinin bezini değiştirebilir. Belki ilk denemelerde kaymalar olabilir. Bebek çişini veya kakasını kaçırabilir ancak birkaç seferden sonra profesyonelce bebeğin bezini değiştirmeyi öğrenir. Alt değişimi sırasında babanın bebeğiyle konuşması da o süreyi daha keyifli kılmayı sağlar.
Gaz çıkarma
Gaz çıkartma babaların işidir. En güzel gazı babalar çıkartır. Her emzirme sonrasında babalar bebeklerini kucağına alarak güvenle tutar ve elleriyle bebeğin sırtına ritmik hareketlerle vurarak gazının çıkmasını sağlarlar.
Bebek Banyosu
Bebeği ilk zamanlarda yıkamak hem anneye hem babaya zor gelebilir. Bebek yıkama sırasında babanın ilk görevi genellikle bebeğin kaymasını önlemek ve güvenle tutmaktır. Zamanla su dökme, başını yıkama, kurulama ve giydirme aşamalarına da hâkim olabilirler. Hatta bebeğin kulağını kurulama, saçını tarama, burnunu temizleme, tırnaklarını kesme gibi deneyimleri de zamanla yaşayacaklardır.
Bebeğe Süt İçirme
Bebekler ilk 6 ay sadece anne sütü ile beslenerek gelişimlerini sağlarlar. Bebekler ilk aylarda annenin sütünün yetmediği durumlarda mama verilerek biberonla beslenebilir ya da anne bir süreliğine bebeğinin yanında olmayacaksa biriktirilen anne sütleri bebeğe biberonla içirilebilir. İşte bu süreçte babalar bebeklerine biberonla sütlerini içirebilir.
Bebeği Uyutma
Bebekler ilk aylarda genellikle emzirme sonrasında direk uyurlar. Uykuları ilk başlarda düzensizdir. Gece ile gündüz ayırımını bilmezler. Acıktıklarında, altları kirlendiğinde veya huzursuz hissettiklerinde ağlayarak gecede 3-4 kez uyanabilirler. Anneler bu süreçte yıpranabilir. Gündüz veya gece bebeğin uyumasını babalar da anneler kadar iyi yapabilir. Bu sayede anneler de bir süre dinlenmiş olur. Babalar bebeği uyutmak için bebeğin odasında, loş bir ışıkta, bebeklerine sarılarak ve ninniler mırıldayarak uykuya geçişini sağlayabilir.
Bebekle Yalnız Vakit Geçirme
Babayla bebeğin anne evde olmadan yalnız vakit geçirmeleri, bakımlarının üstlenmeleri ve oyun oynamaları çok kıymetlidir. Ayrıca bebekle dışarıda zaman geçirmek, parka gitmek, oyunlar oynamak kısacası kaliteli zaman geçirmek de bebeğin kişisel gelişimine destek sağlayacaktır. Bu sayede anne kendine kısa süreli de olsa zaman ayırabilir, nefes alabilir, psikolojik olarak kendini daha iyi hissedebilir.