Bebeklerin diş gelişimi anne karnında başlar. Literatüre göre bebeklerin dişleri genellikle 6.–7. aylarda çıkmaya başlasa da 3 aylık erken dönemde diş çıkaran veya bir yaşına geldiğinde geciken diş çıkaran bebeklerde vardır. Çok nadir olsa da bazı bebekler doğduklarında 1-2 diş ile dünyaya gelirler.
Bebeklerde Diş Çıkarma Belirtileri
Bebeklerin diş çıkarmaları hem bebeği hem de ailesini zorlayan bir süreçtir. Her bir diş çıkarma öncesi bebekler pek çok farklı belirti gösterebilir. Ama en sık görülen belirtiler, diş etlerinde ağrı, fazla salya oluşumu, huysuzluk, ağrıya bağlı uykusuzluktur. Bebek diş çıkarırken derdini anlatamadığı ve dişleri patlatana kadar ağrı çektiği için çok daha fazla huysuzlanır. Bu durumda anne ve babanın da yapabileceği bir şey olmadığı için bir iki gün diş çıkana kadar sıkıntılı geçer.
Ay Ay Bebeklerde Diş Bakımı
Bebeklerde diş bakımına bebeğin dişlerinin çıktığı aydan itibaren başlanmalıdır. Bu bakım ileride bebeğin çocukluk dönemine kadar dişlerinin daha sağlıklı taşımasına yardımcı olacaktır. Diş bakımı ilk yıllarda fırça ile değil bir bez yardımı ile anne tarafından yapılmalıdır. Diş fırçasına 3 yaş gibi geçilmesi uygun olacaktır.
İlk 6 Ay Bebeklerde Diş Bakımı
İlk altı ayda bebek diş çıkarmaya başladıysa temiz bir tülbent ile sabah-akşam dişleri temizlenmeli ve üzerinde süt veya yiyecek artığı kalmamasına özen gösterilmelidir. Bebeğin diş bakımını yapan annesi veya diğer aile üyeleri günlük diş bakımını düzeni alışkanlık haline getirerek devam ettirmelidir.
1-3 Yaş Bebeklerde Diş Bakımı
Bebeklik döneminin ilk bir yılı geride kalan bebekler katı gıda ağırlıklı beslenmeye başladığında diş bakımları da daha önemli hale gelir. Ailenin her öğünden sonra bir tülbent ile diş bakımı için diş yüzeylerini temizlemesi ve sonrasında bebeklerine su içirerek ağızda kalan diğer artıkları gidermesi önemlidir. Bebek 3 yaşına gelene kadar bu yöntemle diş bakımı yapılmalı sonrasında yumuşak diş fırçalarıyla dişlerin temizlenmesi sağlanmalıdır.
Süt Dişlerinin Önemi
Süt dişlerinin bakımlarının doğru yapılması çok önemlidir. Çünkü bebekler çocukluk çağına (okul öncesi ilk 6 yaş) kadar süt dişleri ile beslenirler. 6 yaşına gelene kadar yoğun şekerli ve hamurlu gıda tüketimi yapan çocuklarda bir de diş bakımı doğru yapılmadıysa işte o zaman süt dişi çürükleri kaçınılmaz olur. Süt dişi çürükleri enfeksiyonlara neden olabilir. Süt dişleri kendiliğinden düşebilir veya diş hekimi tarafından çekilebilir. Süt dişinde oluşan çürük ufak ise diş hekimi tarafından temizlenerek dolgusu yapılabilir. Süt dişi düşen çocuğun alttan henüz kalıcı dişi gelmemişse çocuk 1-2 yıl dişi olmadan sıkıntı çekebilir. O bölge uzun süre boş kalacağı için yeni çıkacak olan dişin farklı yönde çarpışık veya bozuk çıkmasına sebep olabilir. Daha ilerleyici vakalarda dişe bağlı çene bozuklukları gelişebilir. Bu nedenle bebeklik döneminde diş bakımına özen gösterilmelidir.
Bebeklerde Diş Fırçalama
Diş bakımının en önemli parçalarından olan diş fırçalamaya 3 yaşından itibaren başlanmalıdır. Bebekler diş fırçalamayı önceleri oyun gibi görürler. Annelerinin yönlendirmesi ile sevimli fırçalarını dişlerinin üzerinde gezdirirken eğlenirler. Ama kimi bebekler diş fırçalamayı sevmezler. İlk başlarda anneler fırçalamaya destek vererek ve fırçalamayı sevimli hale getirerek bebeklerinin diş fırçalamayı öğrenmelerini sağlarlar.
- Bebeklerde diş bakımında sağlık açısından uygun üretilen diş fırçaları alınmalıdır. Fırça kısmı yumuşak seçilmelidir. Sert fırça bebeğin dişini acıtabilir veya kanatabilir, bu durum da bebeğin dış fırçalamak istememesine neden olabilir.
- Diş bakımının ilk zamanlarında sadece su ile bebeğe diş fırçalama öğretilmelidir.
- Sonraki dönemlerde alınacak diş macunları bebekler için özel üretilen markalardan seçilmelidir.
- Diş fırçasının üzerine bir bezelye tanesi kadar diş macunu konularak fırçalanmaya geçilmelidir.
- Diş fırçası dişlerin üzerine bastırmadan yuvarlak ve yumuşak hareketlerle gezdirilerek dişler fırçalanmalı ve bu hareketlerle diş etlerinin de fırçalanması sağlanmalıdır.
- Ön kısımda olan dişler kolay fırçalanırken arka bölümdeki dişleri fırçalamak genelde daha zordur ve o alanlarda diş temizliği çok sağlıklı yapılamayabilir. O nedenle bebeğin ağzı çok açılmadan arka bölgelerinden temizlenmesine yardımcı olunmalıdır.
- Bebeğin diş bakımları yapılırken diş fırçaları yıpranmaya bağlı olarak 3-6 ayda bir değiştirilmelidir.
Bebeklerde Dişçi Kontrolü
Bebeklerde dişçi kontrolü, bebeğin süt dişleri çıktıktan sonra ve dişlerinde herhangi bir sıkıntı yoksa 2 yaşına kadar yaptırılmalıdır. İlk diş muayenesinde diş hekimi gelişimsel olarak diş yapısını ve çıkan dişleri kontrol eder. Diş hekiminin yaklaşımı ve diş muayenesinin korkulacak bir şey olmadığına bebekleri ikna etmesi ileriki dönemde diş kontrolleri yapılırken çocuğun korkmasını ve ağlamasını önleyecektir. 2 yaşlarında yapılan ilk diş muayenesinden sonraki süreçte de 6 ayda bir diş kontrolü önerilir ve ailelere diş bakımı konusunda tavsiyelerde bulunulur. Böylelikle düzenli diş bakımları yapılan bebeklerin dişleri daha sağlıklı ve doğru şekilde gelişmiş olur.
