Bebekler doğduktan kısa bir süre sonra anne sütüyle tanışır. Karınlarını doyurmak ve temel ihtiyaçlarını karşılamak için de sık sık annelerini emmek isterler. Bebekler 6. aylarına geldiklerinde ise anne sütü tek başına gelişimleri için yeterli olmaz. Artık ek gıdanın bebeklerin hayatına girmesinin zamanı gelmiş demektir. Bebeklerde ek gıdaya geçiş zamanı.

Ek Gıdaya Geçiş Zamanı

Bebek yeteri kadar anne sütü alıyorsa 6.ay itibariyle süte ilave olarak yavaş yavaş ek gıdaya geçişle ilgili denemelere hekimin önerdiği gıdalarla başlanmalıdır. Bebek anne sütü ile birlikte formül mama denilen mamaları da tüketiyorsa o zaman ek gıdaya geçiş denemelerine yine çocuk hekiminin onayıyla 4. Ay gibi bir sürede başlanılabilir.

 Besin olarak sadece anne sütünün tadını ve kokusuna alışkın olan bebekler için ek gıdaya geçiş süreci kolay değildir. Ek gıdaya geçişte hem bebeğin yeni tatlara alışması, hem de verilecek yiyeceğin bebeğin vücudunda reaksiyona neden olup olmayacağının anlaşılabilmesi için kademeli ve az miktarlarda başlanmalıdır.

Ek Gıdanın Bebekler İçin Önemi

Ek gıdaya geçiş süreci önemsenmesi ve titizlikle üzerinde durulması gereken bir dönemdir. İlk önce sebze meyve gibi püreli yiyeceklerle ek gıdaya geçiş denemelerinin yapılması bebeğin yeme ve çiğneme gelişimine katkı sağlar. Beslenmenin doğru şekilde düzenlenmesi, sağlıklı beslenme alışkanlığının da temellerini desteklemiş olur. Bu süreçte anneler bazı endişelere kapılabilir. Çünkü ek gıdaya geçiş süreci kolay değildir. Bebekler genellikle yeni bir yiyeceğe karşı dirençli olurlar, ağızlarından çıkartabilir veya beğenmedikleri yiyecekleri püskürtürler.

Ek Gıdaya Geçişte Bebeğin Uyumu

Ek gıdaya geçişte bebeğin de uyum göstermesi süreç için çok önemlidir. Bebeğin ek gıdaya geçebileceğini gösteren bazı işaretler vardır. Altıncı ayda ek gıdaya geçildiyse desteksiz oturabilmesi, başını tutabilmesi, el-göz koordinasyonunu sağlaması, kaşıktan verilen yemeği alabilmesi, yemek almak için ağzını açması, yutabilmesi veya püre şeklindeki yiyecekleri çiğnemesi ek gıdaya geçiş için birer göstergedir.

6. Ayda Verilmesi Uygun Ek Gıdalar

6. ay itibariyle ek gıdalara sebze çorbası ve meyvelerin suları ile başlanmalıdır. Sonra ek gıdaya geçişte sırasıyla izlemesi gereken yol aşağıdaki şekilde alınmalıdır.

• Elma, armut, şeftali gibi meyveler cam rendeden geçirilerek suyu süzülür. Sonra 1-2 çay kaşığı bebeğe yedirilir. Ek gıdaya geçiş sürecinde her bir denenecek yeni besin için 3 gün ara verilmelidir. Bebeğin yediği besine bir alerjisinin olup olmadığı bu sayede anlaşılabileceği için bu adım önemlidir.  Miktarlar günden güne azar azar arttırılarak bebeğin alışması sağlanır. Bebek bir süre alıştıktan sonra püre şeklinde sebze çorbalarına geçilir.
• Sebze çorbası havuç, patates gibi hafif gıdalarla hazırlanmalıdır. Her 3 günde bir yeni bir sebze ilave edilerek sebze çorbası zamanla zenginleştirilebilir. Bu süreçte alerjik açıdan bebeğe bir reaksiyon oluşturup oluşturmadığı gözlemlenmelidir. Ek gıdaya geçilen mevsimin uygunluğuna göre kabak, ıspanak, maydanoz, fasulye gibi sebzeler sırayla denenebilir. Ek gıdalara 7. ay gibi de ufak bir et parçası eklenebilir.

Önemli uyarı; sebze çorbaları mutfak robotundan geçirilerek bebeğe verilmemelidir. Ek gıdaya geçişte amaç, bebeğin yavaş yavaş pürtüklü gıdalara alışmasını sağlamaktır. Bir süzgeçten geçirilerek verilebilir. Bebeğin bu kıvama alışmasının ardından çatalla ezilerek verilme sürecine geçilebilir. Aksi taktirde yiyeceklerin sürekli blanderdan geçirilerek verilmesi ek gıda süreci sonrası yani 3-4 yaşlarında çocuk tam olarak çiğneme fonksiyonlarını öğrenemeyeceği için sıkıntı yaratacaktır.

• Ek gıda sürecinde ev yapımı yoğurt, muhallebi ve tahıllara sebze ve meyvelerin ardından geçilebilir.
• Ek gıdalar verilmeye başlandıktan sonra en son kahvaltılara geçilebilir. Kahvaltıda tuzsuz beyaz peynir, pekmez, yumurta sarısı, (en fazla ½ ölçüsünde) tam buğday ekmeği harç haline getirilerek içerisine biraz anne sütü veya mama ilave edilebilir. Yine bebek için alerjik gıdaların belirlenebilmesi için aynı mantıkla kahvaltı içerikleri üç gün beklenerek değiştirilmeli veya ilave edilmelidir.
• İnek sütü bir yaşa kadar bebeklere yasak olan ürünlerdendir. O nedenle muhallebiler pirinç unu su ile haşlandıktan sonra ılınınca anne sütü veya devam sütü eklenilerek yapılabilir.
• Ek gıdaya geçişle birlikte bebeklere içme suyu verilmeye başlanılabilir.

Ek Gıdaya Geçişte Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Ek gıdaya geçtikten sonra bebeğin herhangi bir gıdaya alerjisinin olup olmaması vücudunun verdiği tepki ile anlaşılır. Özellikle yüzünde döküntüler, vücutta kurumalar şeklinde görülebilir. Bebekte döküntü olması halinde alerji yaptığı düşünülen gıdaya bir hafta ara verilerek sonra yeniden denenmelidir. Bazı alerjiler ise ishal, kabızlık şeklinde şikayetlerle kendini gösterebilir.
• Bebeğe verilen ek gıdaların besleyici olmasına vitamin ve mineral açısından zengin olmasına özen gösterilmelidir.
• Dondurulmuş ve konserve gıdalar bebek için sağlıksızdır. Ek gıdalar için taze sebze ve meyvelerden faydalanılmalıdır.
• Bebek verilen yiyeceği reddediyorsa ısrar edilmemeli, bir süre ara verildikten sonra yeniden denenmelidir.
• Verilen ek gıdaların hijyenik koşullarda hazırlanmasına dikkat edilmelidir.

Bebeğe Bir Yaşından Önce Verilmesi Sakıncalı Gıdalar

Besin içerikleri ve alerjik reaksiyon ihtimalleri nedeniyle bebeklere zarar verebilecek gıdalar aşağıda sıralanmıştır. Ek gıda sürecinde bebeğe hangi gıdaların dokunabileceğine dair detayları çocuk hekimi veriyor olacaktır. Belirtilen gıdaların haricinde faklı gıdalarda bebeklere dokunabilir. O nedenle bu konuda hekim kontağında olunması önemlidir.

• İnek sütü
• Şeker
• Bal
• Tuz
• Yumurta beyazı
• Baharatlar
• Kuruyemişler
• Çay
• Diyet ürünler
• Paketli ve katkılı gıdalar
• Deniz ürünleri
• Sakatatlar
• Çikolatalı ve kakaolu gıdalar
• Alerjik meyveler (çilek, incir vb)
• Bakla, patlıcan
• Domates
• Dolmalık biber

Bebekler özellikle ek gıdaya geçtikten sonra gördükleri diğer gıdaları da isteme ve tatma eğilimine girebilirler. Ancak bir yaşından önce liste dışı gıdaların verilmesi zararlıdır. Bebeklerin sindirim ve boşaltım sistemleri bu dönemde henüz tam gelişmediğinden hastalıklara neden olabilir. Büyük gıdalar nefesinin tıkanmasına ve boğulmalara sebebiyet verebilir.