Evde Fototerapi

Evde Sarılık Tedavisi

Fizyolojik yenidoğan sarılığı nedir ve neden olur?

Sarılık, yeni doğan bebeklerde fizyolojik olarak görülür. Bebeklerin kanlarında çok sayıda parçalanan ve sık sık yenilenen kırmızı kan hücreleri bulunur. Parçalanan kırmızı kan hücrelerinin yıkımından sonra kanda bilirubin ortaya çıkar. Bilirubin normalde karaciğerde işlenerek gaita yoluyla dışarı atılır. Eğer gaita çıkışı yeterli olmaz ise yenidoğan da bilirubin seviyesi kanda yükselmeye başlar.
Yeni doğmuş bir bebeklerde karaciğer gelişimini tamamlamadığından, bilirubini kandan uzaklaştırmada yeterli etkiyi gösteremez. 2 haftalık bebekler, karaciğeri bilirubini işlemede daha etkin hale gelir ve dolayısıyla da sarılığın etkisi bu sürede herhangi bir zarara yol açmadan kendiliğinden geçer.
Ancak bazı bebeklerde beslenmeye oranla gaita çıkışı yeterli olmadığında bilirubin seviyesi beklenenin üzerinde olur. Tedavi desteği olmadan kendiliğinden düşmesi mümkün olmaz. Bu nedenle fototerapi önerilir.

Yenidoğan sarılığının belirtileri nelerdir?

Belirtiler genellikle doğumdan 48.saat ya da 72.saat sonra ortaya çıkar. Yenidoğan cildi sarı görünür. Cildin sararması genellikle baş ve yüzde daha belirgindir. Cildin bir bölgesine parmağınızla bastırırsanız da sararma artabilir.
Sarılık düzeyi artmış bir yenidoğan bir bebek ayrıca uykulu olur, beslenmek istemez veya her zamanki gibi beslenemez.
Genellikle idrarın rengi koyu sarı ve miktarı azdır. Gaitanın rengi hala koyudur ve soluk renktedir. Ayrıca miktarı ve sayısı azdır.
Sararma bazı bölgelerde daha belirgin olabilir. Örneğin; Gözlerinin beyazında, ayak tabanlarında ve avuç içleri daha sarı gözükebilir.

Fizyolojik sarılık için fototerapi gerekli midir?

Her yenidoğan da kanda bilirubin seviyesinin artmasına bağlı olarak deride ve göz beyazlarında sararmaya neden olur. Sarılık, yeni doğan bebeklerde yaygın olarak görülür ve genellikle zararlı değildir.
Bilirubin değeri beklenenin üzerinde olduğunda Fototerapiye ihtiyaç duyulur. Genellikle bebeğin gününe ve kilosuna bakılarak bilirubin sınırları(bilirubin tablosuna bakılarak) takip edilir. Eğer beklenen seviyenin üstünde ise Çocuk Doktorunuz fototerapi tedavisi önerebilir.

Sarılık değeri nasıl ve ne zaman bakılır?

Sağlıklı yenidoğan da doğumu takiben 72 saat için kanda fiziksel muayene ve ihtiyaç duyulursa kanda bilirubin kontrolü yapılır. Bu kontrol genellikle taburcu olmadan önce hastanede yapılır. Bebeğiniz bu süreden sonra sarılık belirtileri gösterirse ya da artış fark ederseniz Çocuk Hekiminize ulaşabilirsiniz.

Hangi durumlarda sarılık riski daha fazladır?

Prematürite, düşük doğum ağırlığı, kan uyuşmazlığı, ABO uygunsuzluğu, idrar yolu enfeksiyonu, Crigler-Najjar sendromu (bilirubinin işlenmesinden sorumlu enzimi etkileyen kalıtsal bir durum), Safra kanallarında ve safra kesesinde bir tıkanıklık veya problem, hipotroidi ve Glikoz 6 fosfat dehidrojenaz (G6PD) olarak bilinen kalıtsal bir enzim eksikliği de gibi durumlarda ve hastalıklarda risk daha fazladır./big>

Komplikasyonlar

Bilirubini çok yüksek olan bir bebek eğet tedavi edilmez ise kalıcı beyin hasarı geliştirme riski vardır. Bu kernikterus olarak bilinir.

Eve döndükten sonra;

Emzirmeyi sürdürün. Emzirme ve beslenme ile ilgili problem yaşıyorsanız destek alın. Bazen anne sütü alan bebeklerde sarılık devam edebilir. Ancak anne sütünün faydaları, durumla ilişkili olası risklerden ağır basar.
Bebeğinizle evdeyken, cildinin veya gözlerinin beyazının sararmasına ve artış olup olmamasına; ayrıca sarılığın diğer belirtilerini kontrol etmeye devam edin, belirtilerin ortaya çıkması bazen bir haftayı bulabilir.
Parmaklarınızı burun ucuna veya alınlarına hafifçe bastırmanız sararmaları görmenizi kolaylaştırabilir.
Bebeğinizin idrarının ve kakasının, sayılarını ve rengini kontrol edebilirsiniz.
Bebeğinizin sarılık tedavisi görmesi gerekiyorsa, tedavi sırasında fazladan sıvıya ve daha sık beslenmeye ihtiyacı olabilir.
Bebeğinizin sarılık olabileceğini düşünüyorsanız, Hekiminize ulaşıp muayene talep edebilirsiniz. Tedaviye ihtiyaç olup olmadığını görmek için bilicheck kontrolü ya da kan testleri yapılması gerekebilir.

Fototerapi tedavisi hangi durumlarda gerekir?

Bebeğinizin sarılık seviyesi sınırının üzerindeyse; evde takip ediliyorsa, bebeğinizin sarılığı hızla artıyorsa ve beslenme konusunda çok isteksiz veya uyku hali baskın ise değerlendirme için Hekiminiz ile iletişime geçmeniz önemlidir.
Yenidoğan sarılığı tedavisi genellikle gerekli değildir çünkü semptomlar normalde 10 ila 14 gün içinde geçer, bazen nadiren daha uzun sürebilir.

Fototerapi, cilde özel bir ışık türü yansıtılarak uygulanan tedavi yöntemidir. Bu ışık bilirubini karaciğer tarafından daha kolay parçalanabilen bir forma dönüştürür.
Bazen bebeğinizin karaciğerinin parçalanmasını ve bilirubini bebeğinizin kanındaki seviyesinin düşmesini kolaylaştırarak yenidoğan sarılığını tedavi etmek için kullanılır.
Fototerapi, bebeğinizin cildini mümkün olduğu kadar fazla ışığa maruz bırakmayı amaçlar.
Bebeğiniz, gözleri kapalı olarak bir bebek yatağına veya kuvöze ışık altına yerleştirilecektir.
Bebeğinizi besleyebilmeniz, bezini değiştirebilmeniz ve onu kucaklayabilmeniz için genellikle kısa sürelerle durdurulur.
Bebeğinizin sarılığı düzelmezse, yoğunlaştırılmış fototerapi önerilebilir. Bu, kullanılan ışık miktarını artırmayı veya aynı anda hafif bir battaniye gibi başka bir ışık kaynağı kullanmayı içerir.
Yoğunlaştırılmış fototerapi sırasında tedavi molalar için durdurulamaz, sağılmış süt ya da formül verilerek beslenebilir.
Fototerapi sırasında, bebeğinizin ateşi düzenli kontrol edilerek, çok ısınmadığından emin olmak için izlenecek ve dehidratasyon belirtileri açısından kontrol edilecektir.
Bilirubin seviyeleri, tedavinin işe yarayıp yaramadığını kontrol etmek için Çocuk Hekiminin önerisi ile, fototerapi başladıktan sonra her 4 ila 6 saatte bir test edilecektir.
Bebeğinizin bilirubin seviyeleri sabitlendiğinde veya düşmeye başladığında, her 6 ila 12 saatte bir kontrol edilecektir.
Bilirubin seviyeleri genellikle bir veya iki gün süren güvenli bir seviyeye düştüğünde fototerapi durdurulur.

Neden Evde Fototerapi tercih edilir?

Bebeği yaşadığı ortamdan ayrılmadan, hastane ortamının farklılıklarını deneyimlemeden; evde günlük kontrolleri ve 7/24 Hemşire desteği ile sağlıklı yenidoğanlar için hastaneye güvenli bir alternatiftir.
2021 yılında yapılan randomize kontrollü bir çalışmada Hastanede ve evde fototerapi gören bebeklerde süresi, kalış süresi, kan testi miktarı ve kilo değişimi istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık veya dezavantajı göstermedi. İlgili çalışmaya aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.