Gebelikle birlikte anne adaylarını tarif edilemez duygular ve bir telaş sarar. Bebek bakım konusunda pek çok kitap desteği, eğitimler, yakınlardan alınan destekler derken, gün gelir doğum olur. Doğum sonrasında anne ve baba sıfatıyla çocuklu bir aileye dönüştüklerini anladıklarında da karşılarına bebek bakımıyla ilgili muhtemel zorluklar çıkar.

Yeni anneler için bebek bakımının küçük ama kıymetli ipuçları vardır. Lohusalık döneminden itibaren, bebeğinizle birlikte kaygılardan uzak ve keyifli bir hayata geçiş yapmayı sağlayacak bebek bakım ipuçlarına gelin birlikte göz atalım.

Mucizeyi Yaşatan Emzirme

Emzirme, yaşattığı hislerle bu dünyada bir annenin başına gelebilecek en kıymetli ve paha biçilemez duygudur. Her ne kadar ilk lohusalık haftalarında “anne sütüm yetiyor mu?” veya “bebeğimi emzirebilecek miyim?” gibi sorular zihinlerde gezinse de küçük ipuçları doğru ve verimli bir emzirmenin anahtarıdır. Bebek bakımının ipuçları arasında öncelikle emzirme gelir.

• Bebek doğduğunda anneden gelen ilk süt, kolostrum denen ağız sütüdür. Bu süt bebeğin ilk bağışıklığını oluşturan kıymetli bir içeriğe sahiptir.
• Emzirmeye, doğumdan ortalama 30 dk – 1 saat sonra başlanır.
• Hastanede, emzirme danışmanı anneye bebeğini nasıl emzireceğini anlatarak, anne memesiyle uygulamalı olarak gösterir.
• Öncelikle bebeğin yatay ve uygun pozisyonda annesinin memesine denk gelmesi sağlanmalıdır.
• Annenin sadece meme ucu değil mümkün olabildiğince kahverengi kısmını da alacak şekilde bebeğin damağına değmesi sütü iyi çekmesini sağlayacaktır.
• Bebek annesinin memesine vantuz gibi yapışmalıdır.
• Bebeğin alt dudağı dışa dönecek şekilde memeye oturdu ise, emzirme doğru yapılıyor demektir.
• Memede bir ağrı, sızı veya çatlak varsa emzirme yanlış yapılıyor demektir. Böyle bir durumda bebek hemşiresinden destek alınması, memede oluşabilecek kanal tıkanmaları veya mastit (süt kanallarının tıkanması sonucu oluşan enfeksiyon) gibi durumların önüne geçecektir.

Gaz Sancısını Doğru Yöntemlerle Önleyin!

Yenidoğan bebeklerin sindirim sistemleri doğduktan sonra gelişmeye devam ettiğinden ilk 15 günlük sürede gaz olmaz. Sonraki dönemde de emzirme sonrası yapılacak doğru bakım yöntemleriyle gaz oluşumunun önüne geçilebilir.

Bebeklerde gaz sancısını;

• Doğru pozisyonda emzirme azaltacaktır.
• Emzirme sonrası bebeğin sırtına elinizi kubbe şeklinde yaparak pat pat sesi gelecek şekilde vurmanız gazın kolaylıkla çıkartmasını sağlayacaktır.
• Annenin sütünden geçecek olan gazı engellemesi için yediklerine dikkat etmesi etkili bir yöntemdir. Gaz yapan yiyecekler denenerek ufak porsiyonlar ile tüketilmeli, (mercimek, karnabahar, brokoli, pırasa v.b) gaz yapıyor ise bir süre beslenmeden çıkartılarak sonra tekrar beslenmeye dahil edilmelidir.

Bebek Bakımları Bebeğin Huzurunu Sağlar

Bebek bakımı, yenidoğan bebeğin göbek kordonunun bakımı, banyosu, alt değiştirme, masajı ve vücut bakımlarını kapsar.

Göbek Bakımı; Yeni bilimsel araştırmalar ve Sağlık Bakanlığının uygulamalarına göre, yenidoğan bebekler göbek kordonları düşene kadar yıkanmamaktadır. Göbek kordonu yaklaşık 7-10 gün içerisinde kendiliğinden düşer. Enfeksiyona neden olmamak için göbek alanını kuru tutmak önemlidir. O nedenle bebek bakımını yaparken yıkamadan silme yöntemi ile temizleyerek, bir şey sürmeden ve bir uygulama yapmadan göbeğin kendi kendine düşmesini beklemeniz yeterli olacaktır. Göbek alanında kızarma, sulanma veya kötü koku gelmesi durumunda hekime haber vermeniz uygun olacaktır.

Banyo Bakımı; Bebeğin ilk banyosu göbek kordonu düştükten sonra yapılır. Öncelikle bebek için kullanacağınız tüm malzemeleri (küvet, sıcak su, şampuan, maşrapa, havlu v.b) ve kıyafetleri (zıbın, tulum, hırka, şapha, eldiven, çorap v.b) bir kenarda hazırlayın. Bebek bakımı için ilk banyolarında aileden destek alarak ve 5 dk içerisinde banyoyu biterecek şekilde planlama yapın. Merak etmeyin zaman içerisinde bebek banyosu hakkında oldukça profesyonelleşecek ve 5 dk olmadan pratikçe bebeği yıkamış olacaksınız.

Masaj; Bebek bakım aşamalarında banyo sonrası uykuya geçişi kolaylaştırma için yapılacak masaj bebeğe iyi gelecektir. İlk bir aydan önce masaj önerilmez çünkü bebeklerin ilk bir ayda kalça çıkığı ihtimali değerlendirileceğinden masaja bir aylık süre sonrasında yumuşak hareketlerle başlanılması uygun olacaktır.

Uyku Ritüeli

Bebekler yenidoğan döneminde gece ile gündüzü ayırt edemez. Annelerinin karnındayken çalışan organların sesleri, dış dünyadan gelen sesler ve annenin hareketleri, akşamları ise daha hareketsiz bir ortam ve sakince uyuyan bedenin içerisinde olmanın farkını anlayabilirler. O nedenle gündüzü gündüz, geceyi gece gibi yaşamak bu sisteme alışmalarını kolaylaştıracaktır. Yani bebek bakımının uyku bölümünde gündüz perdeleri kapamamak, ses yapmaktan kaçınmamak gerekir. Geceleri de gündüze çevirmemek, gece yarısı bebek uyandığında loş bir ışık açmak, konuşmamak ve tekrar uyumasını sağlamak bebeğin tekrar uykuya geçmesini kolaylaştıracaktır.

Uyku ritüeli için de kendinize bir plan oluşturursanız bebeğinizin uyku alışkanlığını kazandırırsınız. Sırasıyla emzirme, gaz çıkartma, banyo, alt bakımı, masaj ve pijama giydirmeyi  arka arkaya yaparsanız bebeğiniz uyuma sürecine kolaylıkla geçecektir. Unutmayın alışkanlıklar 21 günde kazanılır. Yani 21 gün boyunca aynı ritüeli uygulamanız halinde bebeğiniz de bu duruma alışacaktır.

Bebeği Giydirme

Bebek bakımının ince detaylarından biri de bebeğin giydirilmesidir. Bebek az giydirilince hastalanır endişesi, çok giydirilince isilik olma ihtimali aileleri endişelendiren bir konudur. Uzmanların ve bebek hemşirelerinin de söylediği gibi yenidoğan bebeği ilk dönemde giydirirken dikkat etmemiz gereken basit kurallar vardır.

• Ailesi olarak bizler mevsimine göre ne giyiyor isek bir kat fazlasını bebeğe giydireceğiz.
• Kapalı ve havasız ortamlarda üzerinde fazla olduğunu düşündüğümüz bir kat kıyafeti çıkartacağız.
• Eller, burun ve ayakların bedenimizin en uç noktaları olduğu için daha fazla ısı kaybına uğrarlar. Bu üç bölgede oluşan soğuk her zaman doğru yorumlanamayabilir. Bu nedenle bebeğin ense veya göğüs bölgesini kontrol ederek üşüyüp üşümediğini kontrol edebilirsiniz.

Bebek bakım ipuçlarının önemli bölümlerinden biri de bebeğinize ayına uygun kıyafet seçimlerini yapmaktır. Çünkü bebeğin aylık gelişimleri çık hızlı olacağından kimi zaman alıp da giydiremediğiniz kıyafetler hem dolapta yer kaplayacak hem de gereksiz bir harcama yapılmış olacaktır.

Ten Tene Temasın Önemi

Yenidoğan döneminde bebek ile ailenin uyumu ve birbirlerine bağlanma süreçleri hem çok önemli hem de çok kıymetli bir süreçtir. Bebek anne ile meme vasıtasıyla bağlılık ve güven duygusu sağlarken, baba ve diğer aile yakınları da ten tene temas ile bu duyguya sahip olur. Bu nedenle özellikle emzirme sırasında bebeğin ellerinde eldiven olmaması ve anneye dokunması sağlanmalıdır. Baba bebeğini mümkün olduğunca göğsüne çıplak tenine alarak bebeğine sarılmalıdır.

Aile Desteğini Önemseyin

Doğum sonrası anne ve baba olarak yenidoğan bebeğin bakımıyla ilgili daha önce hayatımızda olmayan pek çok şey ile karşılaşacak ve uygulamaya çalışacağız. Bu aşamada yılların deneyimi olan büyüklerimizden bebek bakımı konusunda her türlü desteği almak sizi oldukça rahatlatacaktır. Evde bir görev paylaşımı yaparak bebeğin birincil bakımından anne ve baba, sonrasında yemek yapımında anneannenin desteği, ev temizliğinde babaannenin desteği ile kolaylıkla tüm bu bebek bakım aşamaların üstesinden gelmiş olacaksınız.

Uzman Bebek Hemşiresi Desteği

Evde ki ilk günlerinizi koordine edecek ve bebek bakımında size destek olacak bir bebek hemşiresinden destek alın. Gebelik sürecinde profesyonel bebek bakım hemşireliği konusunu inceleyin. Size ilk günlerinizde sağlayacağı yardımları değerlendirin. Unutmayın; hastane çıkışından itibaren alabileceğiniz profesyonel evde bakım bebek hemşireliği ile kaygılardan uzak, bilgili olarak bebek bakımını deneyimleyebilir ve bu sürece çok rahat adapte olabilirsiniz.